Historie bohaterów z niepełnosprawnościami fascynują filmowców od lat. Osoby borykające się z ograniczeniami stawały się bohaterami filmów inspirując twórców swoją niezłomnością, pogodą ducha lub ponadprzeciętnymi zdolnościami. Mimo niepełnosprawności filmowi bohaterowie potrafili odnaleźć w mogącej się wydawać beznadziejnej sytuacji szczęście. Przypominamy 3 filmy, które podnoszą na duchu, są świetnym pomysłem na wspólne spędzanie czasu i mogą stanowić pretekst do dyskusji tak, z podopiecznymi jak i opiekunami.
Rain Man - uznawany dziś już za kultowy, amerykański film z 1988 w reżyserii Barry’ego Levinsona z bohaterem, który jest wybitnie uzdolnionym autystykiem. Pierwowzorem filmowego Raymonda (w tej roli świetny, obsypany nagrodami Dustin Hoffman) był Kim Peek — amerykański sawant, obdarzony ponadprzeciętnymi umiejętnościami.
Peek znał na pamięć 12 000 książek, które czytał w bardzo specyficzny sposób - każdą z dwóch stron jednym okiem, niejako je skanując i zapamiętując. Ze słuchu rozpoznawał utwór muzyczny i był w stanie przytoczyć dane dotyczące czasu i miejsca jego powstania z datą urodzenia i śmierci kompozytora włącznie. Recytował dzieła Szekspira, którego uwielbiał. Potrafił także wymienić wszystkie miasta świata, nazwy i przebieg amerykańskich autostrad, znał numery kierunkowe, kody pocztowe oraz powiązane z nimi sieci telekomunikacyjne i telewizyjne. Z łatwością przyswajał także informacje historyczne o każdym istniejącym na świecie kraju - łącznie z datami panowania poszczególnych władców i ich powiązaniami rodzinnymi. Daty urodzin i śmierci postaci historycznych także nie stanowiły dla niego problemu.
Fabuła filmu skupia się na braterskich relacjach, odkrywaniu siebie i postrzeganiu osób zaburzonych w "normalnym" środowisku. Przygotowując się do roli Hoffman poświęcił mnóstwo czasu obserwując osoby w spektrum autyzmu. Według kilku źródeł miał też znaczący wpływ na zmianę scenariusza - początkowo jego bohater był pogodny i wesoły. Scenarzyści ulegli sugestiom aktora aby oddać inny charakter tej postaci. Hoffman jako wyalienowany i zagubiony Raymond stworzył poruszającą a jednocześnie do szpiku realistyczną postać geniusza uwięzionego w swoim świecie.
Co może się wydarzyć gdy życie niespodziewanie postawi naprzeciwko siebie sparaliżowanego arystokratę i Senegalczyka, który dopiero co opuścił więzienie? Wszystko! Fabuła filmu Nietykalni, francuskiego komediodramatu z 2011 roku w reżyserii Oliviera Nakache’a i Érica Toledana, osadzona została w Paryżu i zrealizowana na schemacie kontrastów. Bohaterów różni bowiem wszystko - wiek, status społeczny, doświadczenie, kolor skóry i podejście do życia. Jednak łączy ich nić porozumienia, która sprawia, że sparaliżowany staruszek odzyskuje chęć do walki o choćby pozory normalności.
Ta komedia pełna błyskotliwych dialogów i nagłych zwrotów akcji pokazuje także codzienne zmagania nie tylko od strony osoby chorej, lecz także wszystkiego z czym musi mierzyć się opiekun, pełniący nieraz co najmniej kilka trudnych ról.
Jak to zwykle bywa i do tego filmu historię napisało samo życie. Pierwowzorem, postaci Philippe'a, jest Philippe Pozzo di Borgo, a Drissa - Abdel Yasmin Sellou. Pozzo uległ wypadkowi w 1993, a rok później do pracy przyjął Sellou.
Film Macieja Pieprzycy odbił się szerokim echem i został nagrodzony nie tylko w kraju, ale i na świecie. Zrealizowana w 2013 roku historia chorego na czterokończynowe porażenie mózgowe Mateusza, opowiedziana z perspektywy świadomego chłopca uwięzionego w chorym ciele wzruszała widzów do łez, pokazując przy okazji rzeczywistość polskich matek, które do końca wierzą i do końca nie odpuszczają. A równocześnie bawiła i skłaniała do refleksji nad życiem w ogóle. Reżyser mówi bowiem o rzeczach ważnych i ponadczasowych jak godność i miłość, pokazując też codzienne wyzwania, o których zdrowym widzom nawet się nie śniło, bo czy jedzenie zupy albo przemieszczanie się na krzesło bywa przedmiotem głębszej refleksji?
Genialna obsada - w tym nagradzany Dawid Ogrodnik, który długo przygotowywał się do roli obserwując osoby chore oraz spotykając się z pierwowzorem swojej postaci - Przemkiem Chrzanowskim. Podobnie jak jego filmowy bohater Przemek dopiero gdy miał 16 lat mógł zacząć komunikować się ze światem i przekazać, że rozumie, co się wokół niego dzieje. W ośrodku, w którym przebywał nauczycielka zaczęła z nim pracować i dzięki temu zaczął porozumiewać się za pomocą symboli Blissa. Niestety Przemek nie miał możliwości jak jego filmowy bohater by porozumiewać się za pomocą nowoczesnego sprzętu - życie i sztuka filmowa tutaj się rozminęły, lecz film ciągle, mimo upływu lat skłania do zastanowienia się zarówno nad systemem opieki, jak i wsparcia osób z niepełnosprawnościami i ich rodzin.
Zobacz także: Film, o którym mówi cała Polska. Czy "Śubuk" spowoduje rewolucję?