Pacjenci z celiakią nie mają łatwo. Bywa, że zmagają się z chorobą przez lata, gdyż diagnozę dostają bardzo późno. Ich leczenie jest kosztowne, bo produkty bezglutenowe są zwyczajnie drogie, a póki co, pacjenci nie mogą liczyć na pomoc ze strony państwa.
Czym jest nietolerancja glutenu, a czym jest celiakia? Różnica w przypadku tych obu dolegliwości jest znacząca - coś może szkodzić zdrowiu, może też zupełnie je rujnować. Osoby z nietolerancją glutenu po zjedzeniu produktów z tym składnikiem źle się czują. Nie znaczy to jednak, że chorują na celiakię, nawet chociaż wyniki badań potwierdzą, że są uczulone na gluten.
Celiakia jest chorobą autoimmunologiczną, która swoje podłoże ma w genach. Jedynym sposobem na odzyskanie zdrowia jest całkowita rezygnacja z produktów, które zawierają gluten. Gluten bowiem, w tym wypadku, działa toksycznie, niszcząc kosmyki jelitowe, które są odpowiedzialne za dostarczanie substancji odżywczych do całego organizmu. Celiakia sprawia, że kosmyki jelita cienkiego ulegają uszkodzeniu, co powoduje, że niemożliwe staje się wchłanianie witamin i minerałów.
Alessio Fasano, gastroenterolog i specjalista w dziedzinie zaburzeń żywienia, zwraca uwagę, że wystarczą cztery z pięciu podanych czynników, by móc zdiagnozować celiakię:
- podwyższony poziom przeciwciał glutenowych,
- dodatni wyniki biopsji jelita cienkiego,
- zmniejszenie dolegliwości ze strony układu pokarmowego po odstawieniu glutenu,
- obecność HLA - DQ i DQ8 - markerów genetycznych pokazujących nadwrażliwość na gluten,
- obawy takie jak: alergie, kłopoty z trawieniem, choroby układu autoimmunologicznego i te o podłożu zapalnym.
Nie tylko dziecko
Celiakia nie jest chorobą wielu dziecięcego. Przez długi czas była za taką uważana, gdyż łatwiej było zdiagnozować ją u maluchów, które przy rozszerzaniu diety o produkty z zawartością glutenu, manifestowały objawy dolegliwościami jelitowymi i wysypkami skórnymi.
Karmienie dziecka z celiakią glutenem, może doprowadzić do nieodwracalnego uszkodzenie zdrowia, łącznie z upośledzeniem umysłowym. Uszkodzone kosmyki jelitowe nie są w stanie przyswajać składników odżywczych, niezbędnych do prawidłowego rozwoju i wzrostu organizmu malucha. Z celiakii się nie wyrasta - trwa całe życie. Nie można się z niej wyleczyć, a jedynym sposobem na utrzymanie dobrego zdrowia jest całkowita rezygnacja z glutenu. Dzięki temu dziecko może funkcjonować jak jego rówieśnicy.
Zdarzają się sytuacje, kiedy dorosła osoba zapada na to schorzenie. Lekarze wskazują, że dwa razy częściej dotyka ono kobiety niż mężczyzn. Choroba może ujawnić się pod wpływem silnej infekcji, ciąży, a nawet dużego stresu, dlatego zanim diagnoza celiakii zostanie postawiona dorosłej osobie, mija czasami nawet kilka lat.
Pacjenci, zmagający się z chorobami autoimmunologicznymi, cukrzycą typu I, chorobami tarczycy, stawów czy wątroby, powinni wykonać badania, które pomogą im wykluczyć celiakie. Są na nią częściej narażeni niż osoby zdrowe.