Choroba Alzheimera jest jedną z najbardziej okrutnych i podstępnych chorób. Zmienia życie nie tylko osoby nią dotkniętej, ale także całej rodziny. Jak pomóc osobie, która zmaga się z poważnymi deficytami pamięci?
Choroba Alzheimera ma niezwykle złożony obraz. Oprócz zaburzeń pamięci krótkotrwałej, trudności z wysławianiem się, utratą orientacji nie tylko w nowych miejscach, ale także w swoim domu, gubienia przedmiotów i trudności z wykonywaniem zwykłych, codziennych czynności, pojawiają się inne zaburzenia dotyczące zmiany osobowości.
Nagle ktoś, kogo znamy całe życie, zachowuje się inaczej niż zwykle. Z pogodnego mężczyzny staje się zrzędliwym straszkiem, a z łagodnej pani zmienia się w awanturującą kobietę.
Czasami jest odwrotnie - ktoś, kto był zamknięty w sobie, nagle zaczyna być niezwykle wylewny.
Choroba Alzhaimera dotyka całą rodzinę. Bliscy powinni starać się być wsparciem dla pacjenta, jednak często nie wiedzą, jak mogą pomóc. Oto pięć podpowiedzi, co mogą zrobić członkowie rodziny, by wesprzeć chorego.
Pamiętnik i dziennik
Ważną rzeczą w zaburzeniach pamięci jest jej nieustanne stymulowanie. Bardzo dobrym ćwiczeniem jest prowadzenie dziennika, gdzie albo na bieżąco, albo pod koniec dnia, chory może opisywać, co aktualnie robi, albo co się wydarzyło. Jeśli zaburzenia pamięci krótkotrwałej są na tyle duże, że nie uda się odtworzyć zdarzeń z ostatnich 24 godzin, możemy zachęcić bliską osobę do pisania wspomnień. Wspominanie również jest sposobem ćwiczenia pamięci.
Terapia zajęciowa
W dużych miastach można znaleźć zajęcia z terapii zajęciowej, gdzie proponowane są różnego rodzaju aktywności. Jednak w obecnym czasie, ze względu na zagrożenie COVID - 19, te formy pracy z pacjentami zostały zawieszone do odwołania.
Zaproponujmy zatem choremu domowe warsztaty. Może to być nie tylko malowanie, ale też wykonywanie innych czynności manualnych (robienie na drutach, szydełku, haftowanie, układanie puzzli). Ważne, by pacjent lubił daną aktywność. Zmuszanie go do robienia zadań, przyniesie odwrotny skutek.
Pamiętamy, żeby zachęcać chorego do pomocy w kuchni - wykonywanie zwykłych czynności takich jak obieranie warzyw (specjalnymi obieraczkami), krojenie ich (nóż nie może być ostry, ale, by łatwo się kroiło, warzywa mogą być ugotowane), czy przygotowywanie ciast jest pracą manualną.
Muzyka
O terapeutycznej roli muzyki napisano wiele książek. W tym wypadku nie chodzi tylko o jej słuchanie, choć oczywiście - zawsze warto otaczać się miłymi dźwiękami. Zachęcajmy chorego do śpiewania, najlepiej wspólnie z nami, grania na prostych instrumentach (choćby grzechotkach), czy wyklaskiwania rytmu. Co ciekawe - w chorobie Alzheimera melodie są odbierane dłużej niż słowa, co wykorzystuje się w terapii.
Książka dobra na wszystko
Czytanie literatury na głos ma wartość terapeutyczną. Najlepiej, gdy to my czytamy choremu, bo kontakt bezpośredni jest po prostu niezastąpiony. Jeśli nie możemy tego robić codziennie - zaopatrzmy się w audiobooki. Jeśli chory nie jest w stanie czytać dłuższych lektur, podsuwajmy mu codzienne gazety. Najlepiej, by czytał je na głos. Uwaga! Pamiętajmy, że czcionka powinna być dość duża.
Gry i ćwiczenia
Grajmy z chorym w planszówki i karty. W poradniach neurologicznych można znaleźć instruktaż ćwiczeń dla osób z deficytami pamięci. Oto kilka propozycji:
Znajdź przeciwieństwa: ciepły - zimny, wysoki - ..., mały -..., gorzki - ....
Dokończ zdanie: pracowity jak..., silny jak..., chudy jak....
Dokończ nazwę kwiatów: słone..., gerbe..., eukalip....
Pamiętajmy, że każda aktywność, która zmusza mózg do pracy jest wskazana. Jeśli jednak zadania będą za trudne, chory może czuć się sfrustrowany i nie podjąć się ich rozwiązywania.
Opieka nad bliskim dotkniętym alzheimerem jest bardzo trudna. Oprócz ćwiczeń dotyczących pamięci i codziennych czynności samoobsługowych, należy starać się jak najdłużej podtrzymać umiejętności komunikacyjne. Nie zrażajmy się więc, tylko rozmawiajmy z chorym. Nawet, chociaż nasz dialog daleki będzie od ideału.
Monika Szubrycht